سیمای فرزانگان گلپایگان (10)

 

 

آخوند ملاحسین شهید رحمة الله علیه                        

          سعید نخعی گلپایگانی

تولد ومقام علمی

     آخوندملاحسین شهید [1]که ازاولاد واحفاد مالک اشتر نخعی می باشد مردی فاضل بوده که درزمان خود ازبزرگان علماء وسردسته فضلاءبه شمارمی رفته است . بسیارمی نوشته وبه تدوین کتب وگردآوری آن شوق فراوان داشته است.

یکی ازنوادگان ایشان(مرحوم آخوندملامحمدرضا)درشرح احوال این عالم جلیل القدرآورده است که ایشان نزدیک به پانصد مجلدکتاب که بیشتربه خط خوداو می باشد ازوی باقی مانده است.[2] اودرسال1080هجری قمری درگلپایگان متولدشده وهمواره درپی کسب علم وفضیلت بوده وازاجازه ای که سیدکامل وفاضل عامل ومحقق جلیل "آمیرزاابوالقاسم گلپایگانی طاب ثراه "به او داده استفاده می شود که ایشان درعلوم وفضایل به رتبه اجتهادواستنباط رسیده بوده زیراسیدمذکورباخط خوددرآخرکتاب رجال مرحوم مجلسی که ملاحسین شهیدآن راباخط خود استنساخ کرده است چنین می نویسد: (متن اصلی عربی است که دراینجا ترجمه آن آورده شده)

                                            بسم الله الرحمن الرحیم

«الحمدلله وسلامه علی عباده الذین اصطفی محمد النبی الامیّ واهل بیته الطاهرین اجمعین وبعد،این رساله شریفه به قدروسع وتوانایی بانسخه مورداعتمادمقابله شده ودرمواردی که لازم دیده شد به کتب دیگررجال موردوثوق واعتمادمراجعه گردیدوبحمدالله چنان چه گمان دارم صحیح ودرست است.وازفضل خداوندسبحان امیدوارم که گمان صرفی نباشدکه به حقیقت نپیوندد.دراین صورت برادرودوست ونورچشم صاحب کتاب یعنی مولای والاوفاضل کامل وعامل مولانا محمد حسین بن السعید الشهید محمد زمان گوگدی گلپایگانی- که خداوند سبحان همواره اورا درراه رضای خود موفق بدارد وآینده روزگاراوراهمچنان ازگذشته ایامش بهتر وخوشترگرداند- بایدبراین کتاب اعتمادکند،ومن روایت این کتاب وهم روایت هرچه را که برای خودم روایتش ازناحیه فاضل کامل پرهیزگار وپاکیزه حاج محمدطاهر بن حاج مقصوداصفهانی اعلی الله مقامه الشریف[3]که اونیزازشیخ اقدم ما (یعنی مرحوم مجلسی)جایز است ،به او اجازه دادم.واین در25/شعبان المعظم/1156هجری قمری به وقوع پیوسته است.این اجازه راکمترین بندگان خداابوالقاسم جعفربن سیدحسین موسوی حسینی گلپایگانی نوشته است،انتهی. »

وفات ومحل دفن

ایشان درسال 1160هجری قمری پس ازمرگ نادرشاه وبرگشت افغان ها واشرار

ازنواحی همدان ورفتن به اصفهان وقندهار، به دست آن هابه شهادت رسیده ودرهمان

محل شهادت که بقعه وی قراردارد دفن شده است.

بقعه متبرکه این مردبزرگ که هم اکنون محل توجه وزیارت عده ای ازمردم قراردارد

درکنارقبرستا ن قدیمی که هم اکنون اطراف آن به فضای سبز تبدیل شده درکنارشهر

گلپایگان واقع درخیابان پارک شهردرابتدای جاده رباط ابلولان قرارگرفته است .

سبب شهادت

سبب شهادت ایشان وپدربزرگوارش انتساب آن ها به مالک اشتر

 (این یارباوفای امیرالمومنین علیه السلام) بوده که خوانخوران متعصب افغانی

به خاطر عنادوکینه ای که باشیعه عموما واولادواحفاد مالک اشتر به سبب

خصوصیت وتقربی که وی با سیداوصیا امیرالمومنین علی بن ابی طالب علیه السلام

داشته اندهرکجا آن هارا می یافتند به قتل می رساندند. 

                                   اشعارحک شده برلوح وسنگ قبر

فاضل کامل محمدتقی بن عبدالصمد اصفهانی که درفصاحت وبلاغت ازجهت نظم ونثر

سرآمد اَقران است ابیات ذیل را دررثاءوتاریخ شهادت ایشان سروده است.

      یالَها مِن شِدَّ ةِ الحُزنِ الطَوِیلِ                     کَیفَ عنَّا غابَ شَمسَ المَشرِقَین

      اَلمَعِیُّ الدهر نِحرِیرُ اَلزَّمان                       نُورُعَینِ اَلزُّهدِ وَاَلتَّقوی حُسَین

      عالِمَ اَلتَّنزِیِلِ وَاَلحاوِیِ اَلسُّنَن                       زِینَةُ   اَلدُّنیا   سَماءُ    اَلنَّیّرَینِ

       اَلشَّهیدِ اَلثّالِثِ اَلمَظلُومِ   بَل                       مَن وَجَد نَا ثَانِی اِثنَینِ اَلحُسَینِ

       صَارَمَقتُولاً بِسَیفِ اَلاَشقِیاءِ                       رُوحُهُ فَازَت   بِاِحدَی اَلحُسنَین

      لایَزالُ اَلعِلمِ مَخرُوبُ اَلبَنا                       یا حُسَین اِرجِع اِلَینا نُورُعَین

       کانَتِ اَلبُشری لَهُ عِندَ اَلَّرحیل                          شاهِدُ اَلفِردُوسِ مِن بَینِ اَلیَدَین

      قِیلَ لِلرِّضوانِ فِی دارِ اَلنَّعیم                           سِر بِمَحبُوبِی اِلی نَضّاخَتَین

       ثُمَّ قُل کُن فِی اَلجَنانِ شاهِداً                           حَیثُما کَانَ اَلخِیارُ اَلمُصطَفَین

       عِشتَ فِی اَلدُّنیا سَعِیداً یَا شَهِید                          قَد تَمَکَّنتَ اَلعُلَی فِی اَلنَّشاَتَین

       قُلتُ فِی تَارِیِخِ مَولَانَا اَلشَّهیِد                           قَد بَکَی جِبرِیلُ فِی قَتلِ اَلحُسَین [4]

ترجمه اشعار

(# وای ازاین اندوه دردناک وسختی آن که چگونه خورشید تا بناک ما ازمیان ربوده شد #

این مرد تیزهوش ونمونه روزگار که روشنی چشم پرهیزگاری وزهد بشمار می آمد ونامش حسین بود #

عالم به قرآن وآشنای باسنن،زینت دنیاو خورشید تابناک آسمان بود #

اوستمدیده وشهیدسوم بشمارمی آمد ،بلکه دومین حسین شهیدی بودکه ماسراغ داریم #

اوباشمشیراشقیابه شهادت رسید وروحش به یکی از دونیک بختی که شهادت است نایل آمد #

بارفتن او خانه علم همچنان ویران شد،ای حسین ای نور چشم ماآیا می شود به سوی ما باز گردی #

درهنگام شهادت این بشارت بدوداده می شدکه بهشت راپیشاپیش خود بنگر#

به"رضوان"دربان بهشت دردارالنعیم گفته شدکه دوست مارابه چشمه سارهای بهشت راهنمایی کن #

پس به اوبگوهمچنان جاودان باش درآنجا که نیکان وبرگزیدگان جادارند #

ای شهید تودردنیاهمواره سعادتمند بودی ،اکنون نیزدرآخرت همچون دنیاسرافرازوسربلندی #

من درباره تاریخ مولای شهیدمان چنین سرودم که جبرئیل درشهادت حسین گریان است. [5])

این شاعرچه زیباوخوش سروده بخصوص ماده تاریخ آن را که چه نیکوبیان کرده است.

    حکایت حاج جوادبزازوتعمیرقبر

چنانکه مشهورومعروف است بسیاری ازمعتبرین وثقات ازشهرگلپایگان درشب های جمعه

ونیمه شعبان وامثال آن به چشم خود دیده اند که پرتوی مانند نوردراطراف وجوانب قبراین

عالم بزرگوارمی درخشد.ازجمله حکایت حاج جواد بزازاست که مردمعتبروامین ومورد

وثوق واهل اصفهان بودودرگلپایگان به شغل بزازی (پارچه فروشی) وغیره اشتغال داشت.ا

یشان می گوید: روزی برای دریافت طلبی که ازیکی ازاهالی رباط ابلولان داشتم به آنجا

عزیمت کردم وچون کارم به طول انجامید وشب فرا رسیدعازم شهرشدم ،هنگامی که به

نزدیکی های قلعه میرصابرخان که قبرستانی درکنارآن

وجودداشت ومشرف به جاده است رسیدم دیدم ستونی ازنورازدل آسمان فرودآمدوسپس

قطعه قطعه شده دراطراف قبری که آنجا بودمنتشرگردید،من که ازاین پیش آمد بسیارشگفت

زده شده بودم خودرابه قبرمذکوررسانده دیدم قبربسیارکهنه ومندرس است وهیچ چیزجزلوح

سنگی برآن قرارندارد وچون دراین باره بی اطلاع محض بودم وازکسی نشنیده بودم که آن

قبرازچه کس است وازطرفی تاریکی شب نیزمانع خواندن لوح مزبور بود لذاعلامتی روی

قبرگذاشته به شهررهسپارشدم ،چون به خانه رسیدم وبه استراحت پرداختم ازاتفاقی که افتاده

بودهمچنان دراندیشه فرورفته لحظه به لحظه تعجبم ازآن پیش آمد زیادترمی شد ،وباخودگفتم

این چه اتفاقی بود؟وقبرازآن که بود؟وصاحب آن که دراین دیارمی زیسته چه مقام ومنزلتی

داشته است؟وهمچنان دراین فکرواندیشه بودم تاسرانجام به خواب فرورفتم ،درعالم خواب

دیدم مردی که جلالت وبزرگی ازوجوداوآشکاربود مرامخاطب ساخته گفت: می دانی قبری

که ستونی ازنوربرسرآن فرود آمده ومنتشرشدازآن کیست؟وبه چه کسی تعلق دارد؟گفتم:نه،

گفت: این قبربه ملاحسین شهید تعلق دارد،آن راتعمیرکن.دراین وقت بیدارشده همچنان ازاین

واقعه درشگفتی وتعجب بودم ، چون صبح فردا رسید با شتاب به جانب قبرستان مذکور

رهسپارشده بالای آن قبررفتم،ولوحی را که برآن قرارداشت خواندم دیدم همان بود که

شب گذشته درخواب بدان راهنمایی شده بودم ، چون حکایت شب گذشته وخواب خودم

رابا جماعتی ازمتدینین ومعتمدین شهرگلپایگان درمیان گذاشتم همگی بااطلاعی که از

جلالت قدرومنزلت ومقام ایشان داشتند تصدیق کردند که قبرمعهود ازآن اوست،

سپس جاج جوادبه تعمیرقبروبنای بقعه مذکورپرداخت[6].

اخیرا بقعه مذکورتوسط افراد خیرونیکوکارتعمیرگردید وهم اکنون دارای یک رقبه

موقوفه می باشدکه دراداره اوقاف وامورخیریه شهرستان گلپایگان به ثبت رسیده است.